نظریه بازی در بازار ارز دیجیتال چه نقشی دارد؟

نظریه بازی مفهومی گسترده از جنس ریاضی است که در حوزه‌های مختلفی از آن استفاده می‌شود. این نظریه در واقع پایه و اساس توسعه ارزهای دیجیتال را هم تشکیل داده و باعث شده تا بیت‌کوین بتواند بیش از یک دهه به کار خود ادامه دهد. به همین دلیل اگر بخواهید با ساختار این بازار آشنا شوید، آشنایی با نظریه بازی می‌تواند به شما در این مسیر کمک کند. همچنین در ادامه به مفهوم نظریه بازی در بازار ارز دیجیتال می‌پردازیم.

نظریه بازی چیست؟

نظریه بازی یک چارچوب نظری و استراتژی علمی است که با استفاده از آن می‌توان رفتار انسان را بر اساس تصمیماتی که در یک شرایط خاص می‌گیرد مطالعه و پیش‌بینی کرد. خود بازی در این نظریه یک محیط تعاملی با یکسری بازیکنان است. نکته اصلی به این صورت است که نتیجه‌ و یا سودی که هر بازیکن می‌گیرد بر اساس استراتژی بازیکن دیگر حاصل می‌شود.

کاری که نظریه بازی برای ما انجام می‌دهد این است که ترجیحات و استراتژی‌های بازیکنان و همچنین تاثیری که روی نتیجه می‌گذارد را مشخص می‌کند. به‌علاوه اینکه بر اساس مدل بازی که مشخص شده، ممکن است الزامات متفاوتی برای بازی نیاز داشته باشیم. این نظریه در حوزه‌های مختلفی از جمله روان‌شناسی، بیولوژی، جنگ، سیاست و اقتصاد کاربرد دارد که در این مطلب به تاثیر نظریه بازی در ارز دیجیتال می‌پردازیم.

این نظریه تکاملی در حوزه اقتصاد بود که باعث شد تا یکسری مشکلات اساسی در این زمینه با مدل‌های اقتصادی ریاضی بررسی شوند. این کار به این صورت انجام می‌شود که نتایجی که یک شرکت با آن‌ها مواجه می‌شود را پیش‌بینی می‌کند. برای ساده‌سازی موضوع، به مثال زیر توجه کنید.

دوراهی زندانی

مثال دوراهی زندانی به این صورت است که یک بازجو می‌خواهد از دو مجرم بازجویی کند به‌طوری که این دو مجرم راه ارتباطی با هم ندارند. هدف این است که هرکدام از این مجرمان علیه نفر دیگر شهادت بدهد.

روند بازجویی به این صورت است که اگر مجرم A به مجرم B خیانت کند و علیه او شهادت بدهد، A آزاد و B راهی 3 سال زندان می‌شود (و برعکس). اما اگر هر دو علیه هم شهادت بدهند، هرکدام از آن‌ها 2 سال زندانی می‌شوند. در نهایت اگر هیچ‌کدام علیه دیگری شهادت ندهند، به دلیل نبود مدارک کافی هرکدام یک سال زندانی می‌شوند؛ بنابراین 4 حالت زیر را داریم:

مسلما بهترین انتخاب برای هرکدام این است که به دیگری خیانت کند و آزاد شود. اما این انتخاب مستلزم این موضوع است که دیگری خیانت نکند؛ زیرا در غیر این صورت هر دو به 2 سال زندان محکوم می‌شوند. اما در این شرایط هر مجرمی بیشتر به خود فکر می‌کند؛ بنابراین با خیانت مجرمان، هر دو به 2 سال زندان محکوم می‌شوند. بهترین کار در این شرایط این است که هیچ‌کدام حرفی نزند و به‌جای دو سال، به یک سال زندان بروند.

نظریه بازی در بازار ارز دیجیتال

مدل نظریه بازی نقش مهمی در تشکیل یک سیستم اقتصاد امن و بدون اعتماد مثل بیت‌کوین دارد. خاصیت تحمل خطای بیزانسی که بیت‌کوین دارد در واقع به‌ دلیل وجود نظریه بازی در ارز دیجیتال است. نظریه بازی باعث شد تا مفهومی با نام اقتصاد رمزنگاری (Cryptoeconomics) زاده شود. این مفهوم به مطالعه اقتصاد پروتکل‌های بلاک‌چینی و نتایجی که طراحی این پروتکل‌ها ارایه می‌دهند می‌پردازد. اقتصاد رمزنگاری در واقع رفتار گره‌های شبکه را باتوجه‌به منطقی‌ترین و محتمل‌ترین تصمیمات بر اساس انگیزه‌ای که پروتکل مربوطه ارایه می‌دهد، آزمایش می‌کند.

از آن‌جایی که یک شبکه بلاک‌چینی از یکسری گره‌هایی تشکیل شده که در نقاط مختلف توزیع شده‌اند، این گره‌ها نیاز دارند تا برای تایید تراکنش‌ها با هم به یک توافقی برسند. اما از طرفی این گره‌ها نمی‌توانند به یکدیگر اعتماد کنند. در این شرایط به نظر شما چگونه می‌توان از بروز یک حادثه مخرب جلوگیری کرد؟

روشی که بیت‌کوین در این شرایط دارد و بر اساس آن عمل می‌کند، الگوریتم اجماع آن یعنی اثبات کار (PoW) است. این روش باعث می‌شود تا یک محیط رمزنگاری شده خاصی برای استخراج و تایید تراکنش‌ها ساخته شود. طرحی که اثبات کار ارایه می‌دهد باعث می‌شود تا با ایجاد مشوق‌هایی، گره‌ها کار خود را صادقانه انجام دهند. در سمت مقابل اگر گره‌ای فعالیت مخربی انجام دهد مجازات و از شبکه خارج خواهد شد؛ بنابراین بهترین کار برای گره‌ها این است که کار خود را صادقانه انجام دهند.

جمع‌بندی

کاربرد کلی نظریه بازی در ارز دیجیتال و یا به‌طورکلی به این صورت است که رفتار انسان‌ها و تصمیماتی که در شرایط خاص می‌توانند بگیرند را مدل‌سازی می‌کند. نظریه بازی مفهومی است که باید هنگام ساخت یک سیستم توزیع‌پذیر آن را در نظر بگیریم. مفهوم نظریه بازی که در بیت‌کوین با الگوریتم اثبات کار ارایه شده، در رمزارزهای دیگر با اشکال مختلف مثل اثبات سهام (PoS) وجود دارد.